Göz anatomisi

18 Kasım 2021 Perşembe

İnsan gözü gelişmiş bir kamera üzere çalışmaktadır. Net bir görme oluşması için gözün içindeki farklı dokuların ahenk içinde çalışması gerekmektedir. Gözün vazifesi gelen ışığı elektrik sinyallerine dönüştürmektir.
Bu elektrik sinyalleri, görme sonu ile beyne taşınır ve beynin art kısmında görme haline dönüşür. Işığın izlediği yola nazaran gözü oluşturan yapılar;
KORNEA
En öndeki şeffaf yapıdır ve yüksek kırıcılığa sahiptir. Gözlük ve kontakt lenslerden kurtulmak için yapılan lazer cerrahisi korneaya uygulanır.
İRİS
Gözün rengini verir. Fotoğraf makinesi diyaframı üzere çalışır; pupil yani göz bebeği küçülüp büyüyerek gözün içine daha fazla ya da az ışık girmesini sağlar.
Kornea ile iris ortasındaki boşluk ön kamaradır ve aközle doludur. Aköz su üzere berraktır ve göze basınç verir. Aközün imalinde ya da göz dışına boşalımında bozukluk olursa göz içi basıncı artar ve glokom dediğimiz hastalık ortaya çıkar.
LENS
Lens, ışığın retina üzerinde odaklanmasını sağlar. Cisimlerin uzakta ya da yakında olmasına nazaran fokus yapmak için form değiştirir ve buna akomodasyon (uyum) denir. Yaşla birlikte bu akomodasyon özelliğini kaybetmeye başladığından, yakını görememe (presbyopi) şikayetleri başlar. Yakın gözlüklerine muhtaçlık duyarız.
Lensin şeffaflığını kaybetmesine katarakt denir.
VİTREUS
Vitreus gözün içini dolduran yumurta akı üzere bir yapıdır. Şeffaf olan vitreus başlangıçta retinaya yapışıktır; lakin, yaşlanmayla birlikte jel özelliğini kaybeder ve retinadan ayrılır. Yapısı bozulmuş jeldeki küçük kümeleri ve lifleri, gözümüzün önünde uçuşan sinekler, gri-siyah noktalar ya da saç telleri olarak algılarız.
Kimi durumlarda ise, uçuşan sinekler ya da saç tellerinin görülmesi, retina katmanında yırtık ya da retina dekolmanı (ayrışma) üzere önemli durumların belirtisi olabilir. Hasebiyle bu üzere durumlarda, en kısa müddette göz bebeklerinin genişletilerek bir göz muayenesinden geçmek gerekmektedir.
RETİNA
Işık, vitreustan geçtikten sonra göz kürenin içini kaplayan hudut katmanına yani retinaya gelir. Retina kameradaki sinema üzeredir. Gelen ışık fotoreseptör katmanda elektrik sinyallerine dönüştürülür. Çomakları içeren fotoreseptörler loş ışıkta görmemizi sağlarken, konları içerenler keskin ve renkli görmemizi sağlarlar. Retinanın merkezindeki bölgeye makula denir. Makulada çok yüksek oranda konları içeren fotoreseptörler olduğundan, keskin ve renkli görmemizi sağlar. Yaşa bağlı makula dejenerasyonu yani ‘sarı nokta’ hastalığı bu bölgeyi tutarak merkezi görmeyi tahrip eder.
GÖRME SONU
Retinada oluşan elektrik sinyalleri görme sonu ile beyne taşınır ve beyinde görsel imajlara çevrilir. Görme hududu yaklaşık 1 milyon hudut lifini içerir. Glokomda, göz içi basınç artışına bağlı olarak görme sonu ziyan görür.